Республикӑра культура отраслӗнче тава тивӗҫлӗ ӗҫченсен шучӗ ӳссе пырать. Ӗнер ҫак йыш тата тепӗр виҫӗ ятпа пуянланнӑ.
Пичетре нумай ҫул тӑрӑшса ӗҫленӗшӗн «Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ» ӗҫченӗ ята «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Хресчен сасси» хаҫачӗн корреспонденчӗ Лариса Никитина тивӗҫнӗ.
Культура енӗпе маттур ӗҫленӗшӗн ҫак ята Вӑрмар районӗн администрацийӗн социаллӑ аталану тата культура секторӗн заведующийӗ Светлана Павлова тата Шупашкарти ача-пӑчан 3-мӗш музыка шкулӗн преподавателӗ Вероника Тарасова тивӗҫнӗ.
Хусанта пурӑнакан Юрий Варламович Кузнецов Вӑрмар районӗнчи Кивӗ Вӑрмар поселокне арӑмӗн вилтӑпри ҫине килнӗ те ҫухалнӑ. Килте вӑл виҫӗ кун ҫук ӗнтӗ.
Арҫын ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче килнӗ. Тепӗр икӗ кунран тӑванӗсем сехӗрленсе ӳкнӗ. Унӑн сывлӑхӗ те хавшакрах, ҫанталӑк та ав лайӑхах мар. Нимеҫӗсем ӑна шырама пуҫланӑ, вӑрмансене, ҫарма-ҫатрана ҫаврӑннӑ, анчах кӑлӑхах.
Тӑванӗсем Юрий Кузнецов ҫухални пирки акан 20-мӗшӗнче каҫхине пӗлтернӗ. Ҫур ҫӗр иртни 2 сехет тӗлне нимеҫӗсем пӗтӗм масара пӑхса ҫаврӑннӑ, арҫын ӑҫталла кайма пултарнине палӑртнӑ.
79 ҫулти арҫын 170 сантиметр ҫӳллӗш, вӑтам кӗлеткеллӗ, ҫӳҫӗ шуралнӑ. Вӑл хура куртка, кӑвак джинс, хура кроссовка тӑхӑннӑ пулнӑ. Мӗн те пулин пӗлекенсене полицие шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Вӑрмар районӗнчи Кавал ялӗ ҫывӑхӗнче овчарка хуҫине тӑваттӑмӗш кун кӗтет. Ял халӑхӗ уншӑн пӑшӑрханать.
Йытӑ начарланса кайнӑ, пластик кӗленче кӑшлама тытӑннӑ. Овчарка паянхи кун та хуҫине кӗтет, ниҫта та каймасть. Анчах ҫынсене те хӑйӗн патне пыртармасть. Ҫынсем ӑна ҫитерме тӑрӑшаҫҫӗ-ха, анчах патне пыма хӑраҫҫӗ.
«Ахӑртнех, хуҫи таҫта кайнӑ. Йытта питӗ шел, питӗ начарланнӑ. Ахӑртнех, ӑна кӳршӗ ялтисем килсе янӑ», - тенӗ ял ҫынни. Вырӑнти халӑх хӑйсен хушшинче ӑна «Ковалинский Хатико» ят панӑ. Вӗсем йытӑн хуҫи тупӑнасса шанаҫҫӗ. Унчченхиех пулӗ-и вӑл е ҫӗнни-и – пӗлтерӗшлӗ мар.
Вӑрмарти кайӑк-кӗшӗк фабрики шалупа парӑма кӗнӗ. Ҫавна вырӑнти прокуратура тӗрӗсленӗ май тупса палӑртнӑ. 35 ҫын умӗнче предприяти 390 пин тенкӗ парӑм пухнӑ.
Предприятин гендиректорӗ тӗлӗшпе прокуратура административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Надзор органӗ унпах ҫырлахман-ха — парӑма шыраса илес тесе суда ҫитнӗ.
«Ҫыхӑнура» форумра пӗлтернӗ тӑрӑх, унччен те кайӑк-кӗшӗк фабрикинче шалу парӑмӗ пулнӑ. Ун чухне 2020 ҫулхи утӑ уйӑхнчен пуҫласа раштав таран тӳлемен. Уншӑн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Кунсӑр пуҫне 41 ҫынна икӗ уйӑх таран шалу тӳлемен. Парӑма тӳлесе татнӑ хыҫҫӑн пуҫиле ӗҫе хупса хунӑ.
Маларах Федерацин налук службин Чӑваш Енри управленийӗ предприятие панкрута кӑларас тесе суда тухнӑ. Предприятин налукҫасен умӗнчи парӑмӗ 3,8 миллион тенкӗрен иртнӗ. Анчах Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ панкрута кӑларас ӗҫе чарса лартнӑ.
Вӑрмар районӗнчи пӗр шкул директорӗ тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл санитарипе эпидемиологи требованийӗсене пурнӑҫламан тесе шутлаҫҫӗ.
Ку Пысӑк Енккасси шкулӗнче тата ун ҫумӗнчи ача пахчинче пулнӑ. Ача пахчинче шӑпӑрлансем, 2-7 ҫулсенчисем, ҫывӑрнӑ. Пӳлӗмре вара сывлӑш температури 15 градус ҫеҫ пулнӑ. Нормативпа килӗшӳллӗн 18 градус пулмалла.
Шкулта вара вырӑс чӗлхи тата информатика пӳлӗмӗсенче 14-15 градус ҫеҫ ӑшӑ тӑнӑ. Ку та нормӑран пӗчӗкрех.
Шкул ертӳлӗхӗ тӗлӗшпе представлени ҫырнӑ.
Ҫак кунсенче пирӗн республикӑра пушарсен шучӗ палӑрмаллах ӳснӗ. Иртнӗ ҫулхи раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнчен пуҫласа кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗччен пирӗн тӑрӑхра «хӗрлӗ автан» 66 хутчен алхаснӑ. Инкек 15 ҫын пурнӑҫне татнӑ.
Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри Тӗп управленийӗн пуҫлӑхӗ Валерий Зеленин пӗлтернӗ тӑрӑх, вилекенсенчен ытларахӑшӗ — арҫынсем, пенсионерсем тата ӗҫсӗр ҫынсем.
Чӑваш Енӗн Инкеклӗ лару-тӑрӑвӑн патшалӑх комитетӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пушарсен шучӗ Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар районӗсенче уйрӑмах нумайланнӑ.
Карлач уйӑхӗн 11-мӗшӗнче каҫхине Муркаш районӗнчи Анатри Панкли ялӗнче пушар пулнӑ. Ҫунса кайнӑ ҫуртра виҫӗ ҫын виллине тупнӑ. Инкекре 59 ҫулти хӗрарӑм, унӑн 39-ти ывӑлӗ тата вӗсен 50 ҫулти пӗлӗшӗ вилнӗ.
Ҫулӑма сӳнтерес ҫӗре тӑватӑ техника, 11 ҫын хутшӑннӑ. Халӗ, Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар мӗнрен тухнине тӗпчеҫҫӗ.
Аса илтерер: кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи Урнар ялӗнче ҫурт ҫунса кайнӑ. Унта ултӑ ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ – ачасем. Чи асли 10 ҫулта, кӗҫӗнни 4-ра пулнӑ.
Ҫӗнӗ ҫул хыҫҫӑн, кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче, Вӑрмар районӗнчи Урнар ялӗнче ултӑ ҫын пушарта ҫунса вилни пирки пӗлтернӗччӗ. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ – ачасем.
Паян кӑшӑлвируса сарӑлассипе кӗрешекен оперативлӑ штабӑн черетлӗ ларӑвӗнче ҫак пушар пирки те калаҫнӑ. Инкеклӗ лару-тӑру патшлӑх комитечӗн пуҫлӑхӗ Вениамин Петров ҫак ҫемье ҫинче чарӑнса тӑнӑ. Ҫемье 2020 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнченпе Урнарта пурӑннӑ, Ҫӗрпӳ районӗнчен куҫса килнӗ. Икӗ хӗрӗ /вӗсенчен пӗрин ачасем пулнӑ/ амӑшӗ тата унӑн арҫынни патне пурӑнма килнӗ. Амӑшӗ вара арҫыннипе виҫӗ ҫул пурӑннӑ. Пурӑнмали условисем япӑх пулнӑран ҫемье Ҫӗрпӳ районӗнче шутра пулнӑ.
7-ри тата 10 ҫулти ачсем шкулта вӗреннӗ, 4-ри хӗрача ача пахчине ҫӳремен, мӗншӗн тесен ку ялта вӑл пулман та. Соцӗҫченсем ҫемьене пӗрре мар килнӗ. Юлашки хутчен раштавӑн 26-мӗшӗнче пынӑ, ачасене сиплев учрежденине вӑхӑтлӑха вырнаҫтарма сӗннӗ. Амӑшӗ Ҫӗнӗ ҫула ҫемьепе ирттерес тенӗ, уяв хыҫҫӑн пыма шантарнӑ.
Вениамин Петров малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар юсавсӑр холодильнике пула тухма пултарнӑ. Пӗртӑвансенчен пӗри ҫулӑм тухнине сиссен кил хуҫине вӑратнӑ. Лешӗ вара мӗн тумаллине пӗлмен ахӑртнех – хӑйӗн тӑрӑх шыв янӑ, утиялпа чӗркеннӗ те кӳршисенчен пулӑшу ыйтма васканӑ.
Вӑрмар районӗнчи Урнар ялӗнче пушарта ултӑ ҫын ҫунса вилнӗ хыҫҫӑн районта рейд иртӗ, 18 ҫул тултарман ачасемпе ӗҫлекен комисси тӗрӗслесе тӑракан ҫемьесене ҫитсе курӗҫ. Ҫапла йышӑннӑ инкеклӗ лару-тӑру комиссийӗн ларӑвӗнче.
Аса илтерер: пушар кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ирхи 5 сехет иртсен пулнӑ. Унта аслӑ ӳсӗмри 3 ҫын тата 3 ача ҫунса вилнӗ. Виҫӗ ача тата вӗсен амӑшӗ ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен комиссире шутра тӑнӑ. Раштав уйӑхӗн 26-мӗшӗнче комисси ҫав ҫемьене ҫитсе тӗрӗсленӗ. Амӑшне ачисене Вӑрмар районӗнчи халӑха социаллӑ пулӑшу паракан центра вӑхӑтлӑх вырнаҫтарма сӗннӗ. Хӗрарӑм вара хирӗҫленӗ.
Вӑрмар районӗнчи Урнар ялӗнче кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче ирхи 5 сехет иртсен пушар тухни пирки, унта аслӑ ӳсӗмри ҫын тата 3 ача ҫунса кайни ҫинчен ҫырнӑччӗ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар йывӑҫ ҫуртра ҫулӑмпа асӑрханмасӑр усӑ курнӑран тухнӑ. Инкек тухиччен пӳртре 51 ҫулти арҫын, унпа пӗрле пурӑннӑ хӗрарӑм, хӗрарӑмӑн икӗ хӗрӗ тата мӑнукӗсем пулнӑ. Арҫын ҫеҫ чӗрӗ юлнӑ. Пушарта вилнӗ ачасем 10-ра, 7-ре тата 4 ҫулта пулнӑ.
Следстви комитечӗ «Икӗ тата ытларах ҫынна асӑрханмасӑр вилӗм кӳнӗшӗн» статьяпа килӗшӳллӗн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Суд экспертизисем ирттерӗҫ, ҫулӑм мӗнрен тухнине тӗпчӗҫ.
+3.7 °C